Non-fictie · 08-01-2020

De tweede | Lynn Berger

De tweede van Lynn Berger is het eerste boek dat ik van De Correspondent heb gelezen. Boeken van De Correspondent trekken mij al een tijdje; ik ben steeds meer geïnteresseerd in journalistieke non-fictie boeken. De tweede past daarnaast natuurlijk erg goed in de reeks Moederschap anno 2019 (vanaf nu ook anno 2020).

Wil je eerdere artikelen lezen binnen deze reeks? Bijvoorbeeld De twijfelmoeder, of Echte vrouwen krijgen een kind? Klik dan op de desbetreffende links!

Synopsis

Herinner jij je eerste keer nog? Grote kans dat je je tweede keer vergeten bent. Voor tweede ken hebben we meestal weinig woorden.

Dat ontdekte Lynn Berger toen ze voor de tweede keer in verwachting was. Over het ouderschap en de komst van een eerste kind zijn boekenkasten volgeschreven, over de tweede gaat het zelden. En dat terwijl twee kinderen krijgen de norm is.

Hoe is het om een kind te krijgen wanneer je er al een hebt? Wanneer je kind een broertje of zusje krijgt, wat krijgt het dan? En wat betekent het om de tweede te zijn in een wereld die draait om de primeur?

De tweede is een fascinerende zoektocht, gedreven door dat ene verlangen: het verlangen om het tweede kind, en de tweede keer, beter te begrijpen. Een onmisbaar boek voor iedereen die een tweede krijgt, een tweede is of er eentje kent.

Recensie

De tweede is een perfecte combinatie van (wetenschappelijke) literatuur, argumentatie en eigen ervaringen. En dat in een kort maar krachtig boek. Lynn Berger laat geen aspect onbelicht en durft alle vragen te stellen. Daarnaast heeft ze een erg prettige schrijfstijl, waardoor je door het boek heen vliegt.

Ze wijdt het eerste hoofdstuk aan jaloezie en baseert haar argumenten op basis van (wetenschappelijke) literatuur. Zelfs het Bijbelse verhaal van Abel en Kaïn passeert de revue. De rivaliteit tussen broers en zussen is al een eeuwen oud gegeven. Maar aan de andere kant beschrijft Berger ook dat Darwin jaloezie classificeerde als blijk van affectie; het werd als een positief iets beschouwd en geassocieerd met het beschermen van je eer.

Dat is een van de sterke punten van dit boek; het beschouwt alle kanten van een verhaal. Zowel the good as the bad. Om een zo realistisch beeld te geven is dit noodzakelijk.

In hoofdstuk 2 beschrijft Berger hoe de introductie van het nieuwgeboren broertje aan de grote zus is verlopen en hoe de gezinsdynamiek vanaf dat moment verloopt. Wat voor invloed heeft het broertje op de grote zus? Wat moet zus doorstaan (minder uitgeruste ouders, minder aandacht, meer standjes), nu ze een klein broertje heeft?

Ook een groot vooroordeel komt ter sprake: enig kinderen zijn asocialer, egoïstischer, minder goed met andere kinderen. Het is gewoonweg zielig om niet voor een broertje of zusje te zorgen. De overtuiging heerst dat je altijd beter af bent met een broertje of zusje. Berger laat dit zeker niet onbesproken en belicht dit gegeven - ook weer - van meerdere kanten.

De invloed van de gezinspositie op het individu komt ook aan de orde. Heeft je plek in het gezin (oudste, tweede of jongste) een grote invloed op je eigen functioneren? Welke karaktertrekken zijn typisch voor een tweede? Of bestaat deze typering niet?

De opvoeding van een eerste kan erg verschillen van een tweede. Deels omdat je als ouder wellicht verandert/leert van je eerste (plus dat andere omstandigheden ook een rol kunnen spelen), deels omdat elk kind anders is en een andere aanpak vraagt.

Wat ik persoonlijk ook een erg interessant hoofdstuk vond, is hoofdstuk 9 Tijd is een munteenheid. Hoeveel kost het (in termen van tijd/geld) om twee kinderen op te voeden, in plaats van één of zelfs geen? Tot op heden blijkt dat moeders nog steeds meer tijd besteden aan primaire zorg dan vaders. Tegenwoordig werken de meeste moeders ook nog buitenshuis en een studie uit de Verenigde Staten laat zien dat die moeders weliswaar minder tijd met hun kinderen doorbrengen dan stay-at-home-moms, maar dat dat verschil kleiner is dan je zou verwachten.

Al met al zeer interessante artikelen en onderzoeken worden aangehaald, maar ondanks dit gegeven is je eigen situatie natuurlijk uniek en moet je voor jezelf (en samen met je partner als dat kan) besluiten wat voor jou/jullie werkt. Dit is wat Lynn Berger ook doet, ze reflecteert de opgedane kennis op haar eigen situatie. Vaker dan eens komt de theorie niet helemaal overeen met de praktijk.

Dit boek is een hele waardevolle aanvulling op de enorme hoeveelheid boeken die er al bestaan over het krijgen van kinderen. Het is uniek, omdat het vanuit en naar een bepaald perspectief kijkt: de tweede. De combinatie van (wetenschappelijke) literatuur en eigen ervaringen, zorgen voor gefundeerde uitspraken en verschillende visies. De bronnen en boekentips zijn daarnaast ook erg waardevol en toepasselijk. Waarschijnlijk is dit hoe alle boeken van De Correspondent zijn opgebouwd, maar ik vind het toch het vermelden waard.

Hier ga ik trouwens snel achterkomen, want voor Kerst heb ik het boek Hoe gaan we dit uitleggen & het boek Je hebt wél iets te verbergen gekregen!