Non-fictie · 26-05-2020

De kracht van angst | Hesna Al Ghaoui

De kracht van angst; dit boek kon niet met een betere timing worden (her)uitgegeven. Deze corona crisis zorgt voor veel angst, op verschillende manieren. Mensen die bang zijn om het virus op te lopen, mensen die het virus hebben en bang zijn voor de (eventuele) gevolgen. Mensen die bang zijn om hun baan te verliezen, mensen die hun baan hebben verloren en bang zijn niet meer aan de bak te kunnen komen. Studenten die bang zijn om hun studie niet op tijd te kunnen afronden. Kinderen die bang zijn omdat ze geen idee hebben wat er in deze gekke wereld gebeurt.

Kortom, je kunt als mens voor een hoop dingen bang zijn. Angst is een emotie dat vaak wordt onderdrukt of op een andere manier tot uiting komt; als verdriet of woede. In De kracht van angst neemt de schrijfster ons mee naar oorlogsgebieden (de schrijfster is oorlogscorrespondent) en gebruikt ze deze anekdotes om de lezer iets te leren over angst. Bovenal hoe je dit ten positieve kunt gebruiken. Want een leven zonder angst is onmogelijk, maar ook niet wenselijk. Lees in deze recensie waarom.

Synopsis

De vraag die Hesna Al Ghaoui, oorlogscorrespondent voor de Hongaarse televisie in conflictgebieden, het meest wordt gesteld is: 'Hoe komt het dat je niet bang bent?' Haar antwoord stelt de vrager vaak teleur: 'Ik ben doodsbang!' Ze heeft het liever over: 'Hoe ga je daarmee om? Laat je angst het beste of het slechtste in je naar boven brengen?'

In tegenstelling tot wat we graag willen geloven is een leven zonder angst onmogelijk, maar angst hoeft niet per se negatief te zijn. Het kan ook een brandstof zijn die ons in staat stelt onze capaciteiten tot het uiterste te benutten, en die in gevaarlijke situatie onvoorstelbaar altruïsme naar boven kan brengen. In een tijd waarin politici en terroristen onze angstgevoelens exploiteren voor hun eigen gewin, is het des te belangrijker om over angst na te denken. Als we bereid zijn angst te accepteren, kunnen we die constructief inzetten en kunnen we ons brein leren de situatie vanuit een nieuw perspectief te beschouwen.

Recensie

In eerste instantie lijkt dit een onpopulaire titel; een titel waarin het woord angst voorkomt. Wellicht dat dit best een aantal mensen afschrikt om hierover te lezen. Het blijft een aspect waar ik ook niet altijd zin in heb. Ik wou dat er een wondermiddel bestond waarbij ik mijn angsten kon uitschakelen. Maar aan de andere kant is angst ook handig en belangrijk; het maakt je alert, je kijkt kritisch naar bepaalde situaties en misschien zelfs wel je eigen keuzes. Zolang je 'angst' gevoel ten positieve kan gebruiken, kun je er veel uithalen! Dat is - naar mijn idee - wat Hesna Al Ghaoui met dit boek probeert te bereiken.

Veel tijd wordt besteed aan het geven van anekdotes. In de vorm van eigen ervaringen als correspondent in oorlogsgebieden, maar ook andere mensen krijgen het woord. Zo is er een man die de hele wereld afreist; in een rolstoel. Ook zijn er de Palestijnse en Israëlische vader, die beiden een kind hebben verloren aan de oorlog. De een door een Palestijnse aanslag, de ander door een Israëlische aanslag. Een oorlog waarin zij eigenlijk als vijanden door het leven zouden gaan. Zij besluiten anders en slaan de handen ineen. Hieruit vloeit de organisatie Parents Circle voort. Zij beschouwen zichzelf als vrienden, een keuze die voor veel mensen onmogelijk lijkt.

Omdat het boek zoveel informatie bevat, kost het wat tijd en energie om erdoorheen te komen. Je moet als lezer echt wel interesse hebben in oorlogssituaties, dat is namelijk de rode draad in dit boek. Nu is het natuurlijk zo dat dit bij uitstek situaties zijn waarin (doods)angst bijna orde van de dag is. In dat opzicht is het dus niet verwonderlijk dat deze situaties worden gebruikt om bepaalde theorieën te ondersteunen. Toch had ik verwacht dat dit boek dieper op allerlei theorieën over angst in zou gaan. Soms voelde het meer aan als een memoir van Hesna Al Ghaoui.

Elk hoofdstuk legt een andere kwestie rondom angst bloot en daarmee is dit een veelzijdig boek. Zeker de momenten waarop de schrijfster anderen aan het woord laat, vond ik erg interessant. Zo spreekt ze de beroemde psycholoog Philip Zimbardo, van het Stanford-gevangenisexperiment. Een opvallende uitspraak is dat hij zich tot op de dag van vandaag nog steeds 'geneert' voor het doen van dit experiment. Niet dat hij spijt heeft, maar hij had vertelt Hesna dat hij het experiment eerder had moeten stopzetten. Voor wie dit experiment niet kent, kijk dan even hier.

De schrijfster begint het verhaal met de geboorte van haar dochter en eindigt hier ook weer mee, zodat het cirkeltje rond is. Daarnaast vind ik dit een mooi gebaar, omdat ze hiermee ook aangeeft dat het worden van ouders ook veel angsten met zich mee kan brengen (onvermijdelijk uiteraard). Al met al vond ik het een interessant boek, waarbij ik een aantal tips zeker mee zal nemen op dit punt in mijn leven.