Roman · 04-11-2019

De jongens van Nickel | Colson Whitehead

Sinds begin juli werk ik in een boekenhandel in Groningen. Tijdens het werken krijg ik zoveel boeken door mijn handen, maar eentje die me is bijgebleven is De jongens van Nickel. Colson Whitehead heeft meerdere boeken geschreven voordat De jongens van Nickel uitkwam, zoals De ondergrondse spoorweg. Na het lezen van De jongens van Nickel ben ik vastberaden om nog meer boeken van deze waanzinnige schrijver te gaan lezen!

1e indruk

Het is moeilijk te omschrijven wat ik voelde na het lezen van dit boek; er waren zoveel gemengde emoties aanwezig. Boosheid (woede), ongeloof, onrechtvaardigheid, verdriet, pijn en verbazing. En dan zijn er ook nog emoties aanwezig die ik niet kan benoemen, omdat de woorden me ontbreken. Colson Whitehead's zinnen zijn soms warrig, onnavolgbaar en dan ineens heeft hij je weer helemaal in zijn greep. Toen het verhaal net klaar was, besefte ik niet helemaal hoe het geëindigd was. Het einde is zo anders dan je zou verwachten, daarom des te mooier!

Synopsis

De zestienjarige Elwood Curtis werkt hard, haalt goede cijfers op school en is verzekerd van een plek op het plaatselijke college voor kleurlingen in zijn thuisstad Tallahassee, de hoofdstad van Florida. Het zijn de beginjaren van de burgerrechtenbeweging, en Elwood gaat zijn toekomst vol vertrouwen tegemoet.

Totdat hij vanwege een onschuldige vergissing op de Nickel Academy belandt, en zijn dromen wreed verstoord worden. Nickel is een tuchtschool, en Nickel is de hel op aarde. Met name de zwarte jongens worden aan het sadisme van hun witte bewakers uitgeleverd. Misbruik, marteling en corruptie zijn aan de orde van de dag: voor het minste vergrijp worden de jongens 'naar achteren' gebracht - vanwaar ze nooit meer terugkomen. In deze gruwelkamer is er voor Elwood één houvast: zijn vriend Turner, die door het leven gehard is en geen enkele ambitie koestert, behalve ontsnappen uit Nickel.

Recensie

Ik kan hele pagina's volschrijven om te proberen uit te leggen wat ik van dit boek vond. Om je gerust te stellen, dat zal ik niet doen. Ik zal in deze recensie de hoogtepunten proberen uit te lichten. Lees dit boek, je zult me dankbaar zijn.

De schrijfstijl van Colson Whitehead is best wel uniek naar mijn mening. Op sommige momenten is het heel goed te volgen, bijna feitelijk. Op andere momenten lijkt het alsof hij zichzelf verliest en je als lezer de maalstroom aan woorden probeert te ontcijferen. Dit heeft echter ook zijn charme, vind ik.

Het wisselende perspectief, van vroeger en nu, vindt plaats op de juiste momenten. Zaken worden soms nog achter gehouden en worden op een later moment pas duidelijk. Zo was de climax ook totaal onverwacht voor mij, mede door deze manier van schrijven. Het verhaal bevat best wel wat details, wat het boek diepgang geeft.

De dingen die Elwood meemaakt zijn erg aangrijpend. Van de reden waarom hij op Nickel terecht is gekomen, tot hoe hij daar probeert te overleven. Helaas is dit voor veel mensen de realiteit, elk in hun eigen unieke situatie.

Als lezer word je met de neus op de feiten gedrukt. Wanneer je dit boek leest onder een dekentje op een (Nederlandse) bank, kaarsjes aan, genieten van de vrijdagavond, dan kan het contrast bijna niet groter. Het verhaal heeft me daarom ook erg aan het denken gezet en me nederig gemaakt. De 'problemen' waar ik tegenaan loop zijn luxe problemen en staan in schril contrast met zaken zoals besproken worden in dit boek.

Dit verhaal heeft me zo ontzettend aangegrepen, dat ik enorm benieuwd ben naar Colson Whitehead's andere boeken. Gisteren heb ik toevallig het boek De ondergrondse spoorweg binnen gekregen van Atlas Contact. Ik hoop zeer binnenkort mijn gedachten hierover met jullie te kunnen delen!