Roman · 03-10-2019

Oregon | Jori Stam

Het tweede boek dat ik mocht lezen voor De Club van Echte Lezers (Atlas Contact) is Oregon van Jori Stam. Eerder mocht ik het non-fictie boek Waar we over praten als we over verkrachting praten lezen van Sohaila Abdulali, die recensie lees je hier.

De titel sprak me meteen aan, omdat ik momenteel onze reis door west Amerika aan het plannen ben. Oregon zou een staat kunnen zijn waar we nog een bezoekje aan willen brengen. Dat in combinatie met de synopsis maakte me erg nieuwsgierig naar dit boek.

1e indruk

Ik heb dit boek letterlijk in een paar uur uitgelezen en met het dichtslaan bleef ik verbijsterd achter. Waar ging dit verhaal over? Wat heb ik nou net gelezen? Ik snap er niks meer van. Realiteit en waanzin lopen naadloos in dit verhaal in elkaar over. Ik kan geen onderscheid meer maken, waardoor ik me iets teveel verloren voel na het lezen. Je wordt er ongemerkt in meegezogen, ondanks dat ik wel enkele irritaties had bij de hoofdpersonages (zie de recensie).

Synopsis

Stijn wordt door zijn goede vriend Philip uitgenodigd om samen af te reizen naar een afgelegen hut in de bossen van het Amerikaanse Oregon. Stijn wil er werken aan zijn debuutroman over een mysterieuze vliegtuigkaper die ooit verdween op dit grondgebied, Philip aan de opvolger van zijn veelgeprezen bestseller. Daar, in die koude, stille omgeving, rijzen bij Stijn langzaam twijfels aan de intenties van zijn reisgenoot.

In Oregon speelt Jori Stam een geraffineerd spel met verbeelding, waan en werkelijkheid. Hij neemt de lezer mee in het hoofd van iemand die tegen de klippen op de controle over zijn leven en omgeving probeert te houden, met alle gevolgen van dien.

Recensie

Dit verhaal is wat mij betreft net over het randje; de ontknoping kwam totaal onverwacht en de verhaallijn ben ik echt kwijt. Maar daardoor werd ik juist aan het denken gezet en bleef dit verhaal nog langere tijd in mijn gedachten rondspoken.

Bijna tot aan het einde dacht ik heel goed te weten in welke richting de ontknoping zou lopen. Er waren zo nu en dan wat rare scenes tussen Stijn en Philip die ik niet helemaal goed begreep. Tegen het einde aan verlies je echter totaal de 'controle', en is de ontknoping totaal anders dan verwacht.

Wat betreft de karakters was ik een beetje in dubio. Beide personages, zowel Stijn als Philip, waren ondefinieerbaar voor mij. Ik had echt tijd nodig om ze beter te leren kennen en ze überhaupt een eerlijke kans te geven.

Mijn irritatie richting Stijn begon al op pagina 1 in de eerste alinea, wanneer hij dit zegt:

"Als ik vlieg, ga ik ervan uit dat alles misgaat. File, een vergeten paspoort, iemands egoïsme op het treinspoor".

Ik probeer vaak te voorkomen dat ik bitter overkom en te veel op dit soort feitjes let, maar ik had wel even een moment zoiets van: Ga ik dit boek verder lezen? Als deze toon vanaf de eerste alinea is gezet? Dat heb ik, zoals je in deze recensie kan lezen, wel gedaan. Maar dit soort uitspraken schieten mij vaak (en misschien te snel) in het verkeerde keelgat en dan moet ik mezelf de tijd geven om weer met een frisse blik verder te gaan.

Daarnaast ontwikkelde Stijn zich in mijn ogen steeds meer als een creep. Ik kan moeilijk onderscheiden of dit iets persoonlijks is, of dat dit ook juist de bedoeling van de schrijver was. Dit geldt in zekere mate ook voor Philip; zijn keuzes en acties begreep ik ook niet.

De (liefdes)geschiedenis van Stijn en Kirsten vind ik interessant, voornamelijk vanwege de ambitie die Kirsten heeft om in de Verenigde Staten een PhD te gaan doen. Dit heeft natuurlijk enorm veel invloed op de relatie en die struggles komen duidelijk naar voren.

Daarnaast is de locatie waarin het verhaal zich voornamelijk afspeelt, Oregon, een extra trigger voor mij. Op dit moment ben ik, samen met mijn vriend, een reis aan het plannen naar de Verenigde Staten - we zijn nog echt in de beginfase. De beschrijvingen die Jori Stam op papier weet te zetten over Oregon geven mij alleen maar extra motivatie om de reis daadwerkelijk te gaan vastleggen. De schrijver plaatst de lezer als het ware als derde persoon in de hut en de situaties zijn helder en levendig beschreven.

De manier waarop Jori Stam realiteit en waanzin in elkaar heeft verweven vind ik erg goed uitgewerkt. Ik ben clueless achtergelaten en nog steeds denk ik op bepaalde momenten terug aan het verhaal. Met de - ijdele - hoop 3 weken later alsnog te achterhalen hoe het precies zit. Dit verhaal benadrukt nog maar eens hoe belangrijk het is om mentaal goed in je vel te zitten. Daarnaast benadrukt het alleen maar meer om hulp te zoeken wanneer dit niet het geval is.

Ik kon me niet helemaal met de personages identificeren, maar dat dwong me juist om buiten mijn comfort zone te gaan. Ik werd gedwongen om me te verplaatsen in mannen (sowieso lastig haha) die allebei het schrijversbestaan beleven (ik ben hier helemaal niet mee bekend). Dit vind ik een goed punt van dit boek, ik houd er namelijk van om nieuwe inzichten te leren.

Dit boek zou heel goed in een leesclub-setting passen, zodat je met anderen kunt bespreken hoe zij tegen dit verhaal aankijken. Ik denk namelijk dat iedereen dit verhaal weer anders interpreteert of gedachten over heeft.