It has been a while! Een lange tijd, dat kun je zeker wel zeggen. Er is een hele periode voorbij gegaan sinds ik een recensie heb geschreven (of beter gezegd, online heb gezet). De dagelijkse sleur, alsmede een verhuizing (hallo nieuwbouwhuis!), persoonlijke omstandigheden, een nieuwe hobby (spoiler alert: hardlopen it is. Ik wil jullie graag meenemen in dit avontuur, dus verwacht hier meer over op mijn website) en natuurlijk mijn promotietraject (en dan met name de afronding daarvan). Er is een hoop gaande, maar misschien juist daarom had ik behoefte om weer te schrijven. Daar word ik blij van én het stimuleert me om te blijven lezen – ja, ook dat heb ik op een lager pitje gezet. Mijn eerste recensie sinds lange tijd is een feit! Ik kreeg een bericht van Uitgeverij Van Oorschot of ik het boek De schim van Raamswolde wilde recenseren. Een boek over schaken, dat sprak me wel aan. Een briefroman, dat genre ken ik dan weer niet zo goed. Tijd voor iets nieuws.
De schim van Raamswolde
Allard van Benniq Methorst, voormalig Europees kampioen correspondentieschaak, leidt een kluizenaarsbestaan. Met bloedhond Sok woont hij aan de rand van een klein dorp. De briefschaker verlaat zijn erf nooit, zelfs niet voor een wandeling of een boodschap.
Geplaagd door boze visioenen en angsten die hem lamleggen lukt het hem steeds minder goed om een schaakpartij te spelen. Om de dagen door te komen correspondeert hij met vrienden en een twaalfjarige leering. In zijn epistels verhaalt Allard over de pijnlijke relatie met zijn vader, een verloren liefde, zijn uitgebreide schaakfilosofie en het ontstaan van de verstikkende fobieën die hem aan zijn woonstee kluisteren.
Wanneer de overheid hem huis en haard dreigt af te nemen ten behoeve van een aan te leggen spoorlijn, zakt hij steeds dieper weg in de waanzin. Door brieven te blijven schrijven probeert hij, in een venijnig eindspel, nog enige greep op de werkelijkheid te houden.
Correspondentie(schaak)
Een briefroman. Een genre waar ik niet eerder mee in aanraking ben gekomen. Althans, niet dat ik me actief kan herinneren, misschien wel voor de leeslijst op de middelbare school? Ik wilde me eens laten verrassen, iets nieuws uitproberen. Met name het schaak-gedeelte sprak me aan, als ook de eenzaamheid, het langzaam ontsporen van gedachten, het isolement waar de hoofdpersoon in terecht komt. Als lezer volg je dit alles van een afstandje, via brieven die Allard schrijft naar verschillende personen. Die afstand wordt alleen steeds kleiner en het klopt wel dat je steeds meer in het hoofd van Allard terecht komt; je raakt steeds meer verstrikt in zijn (dwang)gedachten.
Daarnaast kan ik de referenties naar schaakpartijen, de opening- en eindzetten, de metaforen van het schaken, wel waarderen. In dat opzicht voldeed het boek aan mijn verwachtingen. Over correspondentie(schaak) had ik niet eerder gehoord, dat vond ik wel een interessant gegeven. Ik ga eens opzoeken of zoiets nog steeds bestaat, in onze tijd van non-stop beschikbaar zijn.
Andere verwachtingen had ik dan eigenlijk ook niet. Ik was wel gelijk getriggerd, want in het begin heb je als lezer nog geen idee wie de mensen zijn aan wie Allard zijn brieven richt, en je weet ook niet hoe de onderlinge verhoudingen liggen. Het verhaal begon gelijk zwaar – en dan te bedenken dat ik dit boek begon te lezen rond 9 maart, de dag dat mijn vader zelfmoord pleegde – met het volgende:
‘Jouw onmogelijke vraag, jouw godvergeten zet, is niets meer dan een zouteloze stoot onder de gordel. Schakers zijn sadisten; hear hear! Zou het niet beter zijn om jezelf maar gewoon op te knopen? vroeg je. Wil je mij, nu je mij niet meer nodig hebt, uitwissen?’
Pagina 9
Dan val je gelijk met de deur in huis, hè? Ondanks deze start, wilde ik toch graag doorlezen. En dat is wat dit boek typeert. Ik vroeg me vaker af: is deze verhaalvorm iets voor mij? Was ik enthousiast? Ik weet het niet, maar ik weet wel dat ik geboeid was. Geïnteresseerd genoeg om door te blijven lezen en soms toch wat verrast. En dat is waarom ik literatuur lees, om uit mijn comfort zone te treden. Nieuwe dingen te proberen, me door het verhaal of door de schrijver te laten provoceren. Voel je vrij om hetzelfde te ervaren, mits je daaraan toe bent.
★★★☆☆
Geschreven door Alexander Baneman
Prijs: 23,50
Uitgever: Uitgeverij Van Oorschot
Verschijningsdatum: november 2023
Aantal pagina’s: 233
Ik wil Uitgeverij van Oorschot bedanken voor dit recensie-exemplaar.
Geen berichten