Non-fictie · 15-10-2019

De lessen van ubuntu | Mungi Ngomane

Anna van Must Mag vroeg mij mee te doen met de blogtour rondom het boek De lessen van ubuntu van Mungi Ngomane. Ubuntu was nog geheel onbekend voor mij, maar door deze vraag werd mijn interesse gewekt. Ik ken een aantal mensen die naar Zuid-Afrika zijn gegaan; sommige om te reizen, sommige om daar een aantal maanden te gaan wonen. De Afrikaanse filosofie vind ik enorm inspirerend en ik wilde graag het verhaal van Mungi Ngomane gaan lezen!

1e indruk

De opbouw van het boek vind ik erg goed; elk deel bestaat uit een les. In totaal zijn er 14 lessen of wijsheden die Mungi met ons deelt, die ubuntu typeren. Elke les bevat een treffende boodschap, die voor iedereen, in alle tijden, waardevol kan zijn. Dit boek heeft een speciaal plekje in mijn kast veroverd zodat ik zo nu en dan dit boek weer eens kan openslaan om mezelf aan deze lessen te herinneren.

Synopsis

Een Afrikaanse gezegde luidt: 'Wijzen bouwen bruggen, en dwazen bouwen muren'. Dus hoe leren we, in een tijd waarin mensen steeds meer van elkaar vervreemden, om bruggen te bouwen? Ubuntu is hierop het antwoord.

Als kleindochter van Nobelprijswinnaar Desmond Tutu had Mungi Ngomane dagelijks te maken met deze levensfilosofie uit Zuid-Afrika, de regenboognatie van haar grootvader en Nelson Mandela. De term komt uit het Xhosa en betekent dat iedereen verbonden is met elkaar: Ik ben omdat jij bent.

In dit boek deelt Mungi de wijsheid van ubuntu - zoals luisteren, tolerantie, het goede in mensen zien en de bereidheid om te vergeven - om ons te helpen de relaties met onze partners, vrienden, familie en collega's te verbeteren.

Recensie

Het boek begint met een voorwoord van de opa van Mungi Ngomane, de Nobelprijswinnaar van de Vrede aartsbisschop Desmond Tutu. Vervolgens legt de schrijfster, Mungi Ngomane, uit wat ubuntu betekent en ook vooral wat het voor haar betekent. Daarna volgt in elk nieuw hoofdstuk een nieuwe les. Deze lessen variëren van Verplaats je in een ander, tot De kracht van vergeving. In elke les heb ik persoonlijk wel leerpunten voor mezelf gehaald. Ik zal de twee belangrijkste lessen voor mij met jullie delen.

'Er is sprake van ubuntu als mensen zich verenigen rond een gemeenschappelijk belang. De basis van de filosofie is respect, voor jezelf en voor anderen'.

Les 3 Verplaats je in een ander

Deze les was enorm waardevol voor mij. Ik heb nogal de neiging om mijn eigen mening en gedachten als waarheid te beschouwen; maar iedereen heeft zijn eigen waarheid. Door je te verplaatsen in een ander kun je vaak meer begrip tonen en met de ander meeleven, betrokken zijn. Het laat je nadenken over je eigen mening. De grootvader van Mungi Ngomane zei eens:

'Als je vrede wilt, praat dan niet met je vrienden, maar met je vijanden'.

Les 13 Waarom kleine dingen voor een groot verschil zorgen

Ik heb geleerd: 'Wie het kleine niet eert, is het grote niet weert' (ik weet niet goed hoe ik het laatste woord spel, maar op deze manier spreek je het uit. Het is een dialect voor 'waard'). Een Afrikaanse gezegde, welke in dit hoofdstuk wordt aangehaald is de volgende:

'Als je denkt dat je te klein bent om een verschil te maken, heb je nog nooit de nacht met een mug doorgebracht'.

Deze passage deed mij doen lachen. Het is zo waar! Ik denk dat menigeen zich hierin herkent; een mug kan je de hele nacht ophouden, hoe klein deze ook is. In dit hoofdstuk kwam voor mij een confronterende, maar belangrijke les naar voren over tijd. Zoals Mungi Ngomane het omschrijft:

'Het grootste geschenk dat je kunt geven is tijd. Tijd is een kostbaar geschenk, want als het eenmaal op is, ben je het voor altijd kwijt. Je tijd goed besteden voelt goed aan; het verspillen ervan voelt zinloos. Als je anderen dient, dan is dat volgens ubuntu nooit verspilde tijd'.

Deze alinea was zo'n enorme eye-opener voor mij. Of je nu al het geld van de wereld hebt, tijd kun je niet kopen. En als het voorbij is, is het echt voorbij. Ik ging bij mezelf te rade: hoe besteed ik mijn tijd? Ben ik daarmee tevreden of wil ik dingen veranderen?

Al met al schrijft Mungi Ngomane over heel belangrijke lessen, zonder de lezer de les te lezen. Ze haalt veel aan van het werk van Nelson Mandela en haar grootvader, aartsbisschop Desmond Tutu. Dit is een boek waar je snel doorheen leest, maar waarbij je vervolgens zo nu en dan terugbladert. Of dat je na een aantal dagen een bepaalde les nog eens doorleest. Iedereen kan baat hebben bij een boek als deze, wanneer je er voor open staat. Wat mij betreft een echte aanrader!